Według obecnych szacunków, na świecie istnieje około 6000 języków. Niektóre z nich cieszą się wyjątkowym statusem, te, które określamy jako "języki dominujące", ponieważ są używane jako instrument codziennej komunikacji przez znaczną liczbę ludzi. Wśród tych języków niektóre są używane na wielu kontynentach. Gdy język rozprzestrzenia się na dużym obszarze geograficznym, powstają jego lokalne odmiany, często podobne do siebie, ale z różnym słownictwem i, oczywiście, z różnym akcentem.
Słowo "akcent" może mieć różne znaczenia w zależności od tego jak jest używane. W tym artykule będę się jednak odnosił do następującej definicji:
1. (Lingwistyka / Fonetyka & Fonologia) charakterystyczny sposób wymowy danej osoby lub grupy, zwłaszcza taki, który zdradza pochodzenie społeczne lub geograficzne.
Status danego języka jest oczywiście wynikiem jego historii: kolonizacji, migracji i imigracji, a także (niestety) najazdów, okupacji i wojen. W tym kontekście języki nabierają nowej roli. Służą one nie tylko jako środek komunikacji, ale nabierają również znaczenia politycznego i kulturowego. Język jest cechą charakterystyczną narodu i ludu.
Ten wstęp służy po części wyjaśnieniu, w jaki sposób wybór akcentu może czasami doprowadzić do konfrontacji ze złożoną rzeczywistością, do pewnej antypatii i niezrozumienia, co w przeciwnym razie mogłoby być trudne do zrozumienia.
Wciąż żywo pamiętam rozmowę, którą odbyłem w barze w Madrycie z młodym Kolumbijczykiem. Rozmawialiśmy o akcentach, a on powiedział: "Hiszpański akcent jest brzydki. Za każdym razem, gdy słyszymy hiszpańskich turystów, śmiejemy się i żartujemy z nich. "To stwierdzenie trochę mnie zaskoczyło. Myślałem, naiwnie, że posiadanie wspólnego języka stworzyłoby więź między grupami ludzi oddzielonymi oceanem, ale posiadającymi wspólne cechy kulturowe, które wynikają z posiadania tego samego języka. Z jednej strony to niezaprzeczalna prawda, że istnieje "duch/kultura łacińska", ale z drugiej strony trzeba wziąć pod uwagę fakt, że język hiszpański został im narzucony przez Hiszpanów przed wiekami w wyniku wojen i wszelkiego rodzaju barbarzyństwa, które doprowadziły do wyginięcia całych ludów, również z powodu chorób, które nie były znane na nowym kontynencie i na które systemy odpornościowe rdzennych mieszkańców nie były przygotowane. Te masakry zrodziły urazę, która była przekazywana z pokolenia na pokolenie i nigdy nie została uśpiona, nawet po upływie tak wielu wieków.
W ciągu ostatnich lat zauważyłem, że ten młody Kolumbijczyk jest w dobrym towarzystwie. Starając się nie generalizować, spotkałem wielu mieszkańców Ameryki Południowej, którzy w ogóle nie lubią hiszpańskiego akcentu. Niektórzy z nich uważają go za znacznie ostrzejszy niż odmiany używane w Ameryce Południowej i w niektórych przypadkach kończą mówiąc o konkwistadorach. Potwierdziło się to na You Tube, kiedy w niektórych moich filmikach pojawiły się liczne komentarze za i przeciw hiszpańskiemu akcentowi i doszło do wzajemnych nieporozumień (a czasem do obelg). Jest nawet filmik amerykańskiej dziewczyny, która z wielką dumą broni swojej decyzji o wyborze hiszpańskiego akcentu, pomimo różnych krytycznych uwag i kpin ze strony mieszkańców Stanów Zjednoczonych z Ameryki Południowej lub obywateli amerykańskich pochodzenia południowoamerykańskiego.
Angielski, francuski i portugalski to kolejne przykłady, w których dzieje się podobnie, choć w inny sposób. W przypadku języka angielskiego, zdaję sobie sprawę, że w Anglii amerykański akcent nie jest dobrze akceptowany przez część społeczeństwa i słyszałem na własne uszy stwierdzenie, że amerykański akcent "brzmi głupio". Oczywiście nie jest to odzwierciedlenie całej populacji angielskiej i jestem pewien, że niektórzy Amerykanie uważają angielski akcent za nieprzyjemny. Ale angielski jest językiem globalnym, nie ogranicza się tylko do Anglii i Ameryki.
Innym przypadkiem, który się wyróżnia, jest język portugalski. Wielu Brazylijczyków pytało mnie, dlaczego na świecie miałbym wybrać akcent portugalski zamiast brazylijskiego, który jest bardziej rozpowszechniony i oczywiście bardziej popularny wśród obcokrajowców i rodzimych użytkowników języka. Mówili, że nie tylko jest przyjemniejszy do słuchania, ale jest to język używany w kraju o silnym rozwoju gospodarczym. W efekcie, osobiście zauważyłem bardzo duże uznanie dla brazylijskiego wariantu w porównaniu do "kontynentalnego".
Jako Włoch jestem tym wszystkim zaskoczony, ponieważ nasz język jest "ograniczony" do Włoch i tylko kilka osób w byłych koloniach włoskich (takich jak Etiopia i Erytrea) nadal nim mówi, więc dla nas byłoby dziwne słyszeć drastycznie inny włoski używany w innej części świata (w której dialekty imigrantów są używane od początku XX wieku.
Jednak po części rozumiem te nieporozumienia, ponieważ my też je mamy, choć na poziomie regionalnym. Włoski ma więcej dialektów niż prawie jakikolwiek inny język na świecie, z niezwykłą różnorodnością akcentów. W niektórych miejscach we Włoszech wystarczy przejść 10-15 km, aby usłyszeć inny akcent. To rozdrobnienie akcentu wynika z rozdrobnienia na poziomie politycznym. Jeszcze 150 lat temu Włochy były podzielone na wiele miast-państw, bardzo różnych od siebie, z zupełnie inną historią i rozwojem. Często istnieje wzajemna nieufność, antypatia nie tylko między regionami, ale także między miastami i społecznościami wewnątrz regionów, coś, co nazywamy "campanilismo".
Niektóre akcenty okazują się przyjemne, a inne nie.
Jedno z pytań, które często zadaje mi się na You Tube, dotyczy tego, jaki akcent przyjąć.
Na początek opowiem Ci o moich doświadczeniach z angielskim, francuskim, hiszpańskim i niemieckim.
Pierwszą rzeczą, która rzuca się w oczy, gdy oglądasz moje filmy, jest to, że mówię po amerykańsku, w odmianie "znad stawu", podczas gdy mówię w europejskich wersjach pozostałych czterech języków.
Czasami, w pewnym wieku, człowiek decyduje się na naukę języka i zastanawia się, której odmiany się uczyć. W przypadku angielskiego, nie musiałem wybierać; to amerykański angielski wybrał mnie, jak wyjaśniam w tym filmie. Miałam prywatnego korepetytora, który pochodził z Chicago, 95% filmów anglojęzycznych, które oglądałam było amerykańskich, a moi przyjaciele w Rzymie byli sami Amerykanami.
Kiedy uczyłem się francuskiego, zacząłem w szkole, a jedyną stacją niesatelitarną, jaką otrzymywaliśmy, był kanał francuski. Co więcej, było stosunkowo mało materiałów w innych wersjach francuskiego (jak "Quebequois", francuski używany w Belgii, francuski szwajcarski i odmiany używane w kilku narodach w Afryce). To samo dotyczy hiszpańskiego: pierwsze zajęcia z hiszpańskiego, na które uczęszczałem, były prowadzone wyłącznie w języku hiszpańskim Hiszpanii, a także na wielu innych kursach. Był to więc wybór obowiązkowy. Niemiecki również nie był wyjątkiem, ponieważ tylko "hochdeutch" jest nauczany, przynajmniej we Włoszech. Gdybym wyjechała do Austrii i tam uczyła się języka, prawdopodobnie skończyłabym ucząc się austriackiego niemieckiego, ale zdecydowałam się uczyć niemieckiego w domu i materiały, z których korzystałam przedstawiały tylko niemiecki używany w Niemczech.
W przypadku portugalskiego wybór był nieco trudniejszy. Istniały w zasadzie dwie wersje i ostatecznie zdecydowałem się na europejski portugalski, ponieważ podobało mi się jego brzmienie, mimo że, jak już wcześniej wspomniałem, wiele osób lubi brazylijski portugalski.
Przyjęcie jednego akcentu zamiast drugiego jest przede wszystkim osobistym wyborem podyktowanym gustem i materiałami, które ma się do dyspozycji.
Jeżeli nie jesteś zdecydowany, możesz podjąć decyzję zgodnie z następującymi wskazówkami
Jeżeli uczysz się samodzielnie, posiadanie dużej ilości dobrej jakości materiałów jest absolutnie niezbędne do stworzenia efektywnego studia językowego. Jeżeli jedna wersja wybranego języka ma znacznie mniej materiałów niż druga, sugeruję, abyś wybrał tę, dla której jest więcej materiałów. Mam tu na myśli materiały w wersji papierowej i z dołączonym materiałem audio. Jeden z moich studentów przyznał mi się, że wybrał hiszpański z Hiszpanii, mimo że mniej mu się podobał, ponieważ nie mógł znaleźć wystarczających środków do nauki jednej z odmian południowoamerykańskich.
Ludzie są podstawowym zasobem do nauki dobrego posługiwania się językiem. Język jest środkiem komunikacji, a interakcja z innymi ludźmi pozwala na dodanie aspektów emocjonalnych, społecznych i behawioralnych podczas nauki języka obcego. Jeśli masz możliwość ćwiczenia języka od razu, na przykład jeśli masz przyjaciela lub towarzysza u swego boku, przyjęcie akcentu kraju pochodzenia tej osoby może być istotnym elementem w poprawie i rozwoju nie tylko tej osoby, ale wszystkich osób wokół niej. Jeśli, na przykład, masz chilijską dziewczynę i masz możliwość podróżowania do Chile, będziesz bardziej zmotywowany, aby nauczyć się tej odmiany hiszpańskiego.
To samo odnosi się do stowarzyszeń w ogóle. Jeśli w Twoim mieście jest wiele osób, które pochodzą z danego kraju i często masz okazję się z nimi spotykać i widywać, będziesz miał większą motywację do nauki tego języka. Aby podać konkretny przykład, w Rzymie o wiele łatwiej jest ćwiczyć amerykański angielski niż inne formy angielskiego, dzięki ogromnej obecności Amerykanów w stolicy Włoch.
Nawet bez konieczności utrzymywania osobistych relacji z ludźmi z innych krajów, nadal istnieje możliwość podróżowania. Jeśli często musisz podróżować w określone miejsce, czy to w interesach czy dla przyjemności, może to być dodatkowym motywem do nauki danego języka.
Nawet Twoja praca może odegrać dużą rolę w wyborze języka. Jeżeli, na przykład, często prowadzisz interesy z Brazylijczykami lub podróżujesz do Brazylii w ramach swojej pracy, nauka brazylijskiego portugalskiego, zamiast tego używanego w Europie, może znacznie ułatwić negocjacje lub po prostu relacje biznesowe.
"De gustibus disputandum non est" - mawiali starożytni Rzymianie. Osobiste gusta nie podlegają dyskusji. Jeśli chodzi o naukę języków obcych, najlepsi studenci to ci, którzy od razu rozumieją, co lubią robić i jest to oczywiście prawdą, jeśli chodzi o akcenty. Wybór języka, którego lubisz słuchać, zachęci Cię do częstszego słuchania i spędzania czasu z tym językiem.
Wybór akcentu jest sprawą osobistą i zależy od osobistych relacji, pracy, preferencji, dostępności materiałów, możliwości podróżowania i ludzi, których się zna. Często dochodzi do nieporozumień ze względu na wydarzenia historyczne, estetykę i fonetykę na poziomie kontynentalnym, krajowym i regionalnym.
Mimo to, języki pozostają środkiem komunikacji. Jeżeli człowiek jest miły i mówi z przyzwoitością, akcent, z jakim mówi, odgrywa bardzo małą rolę, a jego rozmówca skoncentruje się bardziej na treści niż na formie.
To naprawdę nie jest ważne, jakiego akcentu używasz; ważne jest, aby mówić dobrze i nawiązać emocjonalną więź, wczuć się w drugą osobę. Miły rozmówca jest miły, niezależnie od akcentu, z jakim mówi.
